Các dạng bài tập hóa học 11 Chương 1 Cân bằng hoá học (Sách mới)

Các dạng bài tập hóa học 11 Chương 1 Cân bằng hoá học (Sách mới)

I. Kiến thức cần nắm

1. Khái niệm cân bằng hóa học

2. Ý nghĩa của hằng số cân bằng $K_c$, $K_p$

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng (nguyên lý Lơ Sa-tơ-li-ê)

4. Dịch chuyển cân bằng và vai trò trong công nghiệp

5. Ứng dụng tính toán trong cân bằng

II. Các dạng bài tập thường gặp

Dạng 1: Viết phương trình phản ứng thuận – nghịch

• Viết đúng PTHH có chiều thuận và nghịch

• Nhận biết đâu là phản ứng thuận nghịch

• Ví dụ:
  $N_2 + 3H_2 \rightleftharpoons 2NH_3$

Dạng 2: Tính hằng số cân bằng $K_c$

• Sử dụng công thức:

  $$K_c = \frac{[C]^c[D]^d}{[A]^a[B]^b}$$

• Xác định nồng độ các chất tại trạng thái cân bằng

• Bài toán hay yêu cầu lập bảng ICE (Initial – Change – Equilibrium)

Dạng 3: Nhận xét – so sánh giá trị $K_c$

• Nếu $K_c >> 1$: Phản ứng thuận xảy ra gần như hoàn toàn

• Nếu $K_c << 1$: Phản ứng nghịch chiếm ưu thế

• Nếu $K_c \approx 1$: Hệ ở trạng thái cân bằng thật sự

Dạng 4: Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng

Áp dụng nguyên lý Lơ Sa-tơ-li-ê:

Yếu tố thay đổi	Ảnh hưởng đến cân bằng
Nhiệt độ	Tăng T → ưu tiên chiều thu nhiệt
Áp suất (chỉ với khí)	Tăng P → ưu tiên chiều có ít mol khí hơn
Nồng độ	Tăng nồng độ 1 chất → cân bằng dịch ngược lại
Chất xúc tác	Không làm thay đổi trạng thái cân bằng, chỉ tăng tốc độ

Dạng 5: Dự đoán chiều chuyển dịch cân bằng

• Khi thay đổi T, P, nồng độ → xác định chiều thuận hoặc nghịch

• Kết hợp PTHH và số mol khí

• Ví dụ:

  $$N_2 + 3H_2 \rightleftharpoons 2NH_3 \quad \Delta H < 0$$

  → Tăng T → dịch nghịch (do phản ứng tỏa nhiệt)

Dạng 6: Bài toán tính toán nồng độ tại cân bằng

• Dùng ICE table để tính:

  • Ban đầu (Initial)

  • Biến đổi (Change)

  • Cân bằng (Equilibrium)

• Thường dùng khi biết $K_c$ và nồng độ ban đầu

Dạng 7: Bài toán tổng hợp – đồ thị – biểu đồ

• Dựa vào biểu đồ nồng độ – thời gian để xác định:

  • Khi nào đạt cân bằng

  • Ảnh hưởng của T, P, nồng độ đến cân bằng

Mẹo nhớ nhanh

• Áp suất – áp mol: Tăng áp → giảm mol khí

• Nhiệt độ – chiều phản ứng: Tăng T → ưu tiên chiều thu nhiệt

• K_c không đổi với T không đổi, chỉ thay đổi khi T thay đổi

XEM THÊM

Lý thuyết Hóa học 11 Chương 1 Cân bằng hoá học (chương trình mới)

Luyện thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia môn Hóa Học